Program badań przesiewowych w kierunku wykrywania raka jelita grubego (PBP)
Uprzejmie informujemy,
Oddział Gastroenterologiczny prowadzi
Program badań przesiewowych w kierunku wykrywania raka jelita grubego (PBP)
Kolonoskopia polega na ocenie jelita grubego giętkim aparatem wprowadzanym przez odbyt. U osób bez objawów z przewodu pokarmowego wykonywana jest profilaktycznie w poszukiwaniu zmian przedrakowych – polipów i/lub innych chorób jelita, które jeszcze nie dają objawów. Do badania trzeba przygotować się lekiem przeczyszczającym, który oczyszcza jelito ze stolca i resztek pokarmowych, tak żeby można było uwidocznić bez przeszkód światło jelita.
Do programu kwalifikowani są uczestnicy, bez objawów sugerujących raka jelita grubego, w wieku 50-65 lat lub 40-65 lat, o ile w najbliższej rodzinie (rodzice, rodzeństwo, dzieci, tzw. I stopień pokrewieństwa) stwierdzono raka jelita grubego.
Do objawów klinicznych sugerujących raka jelita grubego należą w szczególności: niezamierzona utrata masy ciała (chudnięcie), jawne krwawienie z przewodu pokarmowego (krew w stolcu, krwiste stolce, smoliste – czarne – stolce), podejrzenie guza w badaniach obrazowych (USG, tomografia, rezonans, PET), wyczuwalny guz w badaniu przedmiotowym.
Do programu NIE KWALIFIKUJĄ się osoby, które miały wykonaną kolonoskopię w ciągu ostatnich 10 lat.
Uczestnicy do programu zgłaszają się SAMI (nie obowiązują skierowania od lekarza) po wypełnieniu ankiety.
Jeśli na badanie kieruje lekarz, skierowanie nie jest uwzględniane, należy wydać uczestnikowi ankietę i dokonać kwalifikacji do programu na podstawie ankiety.
Pacjenci przed 50 (40 w przypadku dodatnich wywiadów rodzinnych) i po 65 roku życia nie kwalifikują się do kolonoskopii profilaktycznej w ramach programu. Tacy pacjenci podlegają standardowej kwalifikacji do DIAGNOSTYKI w zależności od wskazań.
Standardowo, badania odbywają się bez znieczulenia. Do znieczulenia, zgodnie z decyzją NFZ mogą być kwalifikowani uczestnicy:
- po przebytych rozległych operacjach w obrębie jamy brzusznej, zwłaszcza operacjach ginekologicznych, w tym cięciach cesarskich i operacjach będących wynikiem powikłań medycznych,
- po niepełnych lub bardzo bolesnych badaniach endoskopowych jelita grubego w przeszłości,
- którzy zgłaszają u świadczeniodawcy duży lęk przed wykonaniem badania.
Jeśli badanie ma się odbyć w znieczuleniu, pacjent przechodzi kwalifikację anestezjologiczną przed zabiegiem. Wymagane są aktualne (nie starsze niż 14 dni) badania krwi.
Po badaniu pacjent bezwzględnie musi być odebrany przez osobę bliską. Brak opiekuna odbierającego pacjenta stanowi przeciwwskazanie do znieczulenia.
W ramach programu wykonywana jest kolonoskopia, w trakcie której, jeżeli stwierdzi się jakieś nieprawidłowości:
- usuwane są polipy do 15 mm wielkości i przekazywane do badania mikroskopowego,
- pobierane są wycinki ze zmian podejrzanych,
wynik jest wydawany wraz z omówieniem po ok 4-8 tyg. (do odbioru w rejestracji po uprzednim potwierdzeniu telefonicznym).
Do badania trzeba się przygotować środkiem przeczyszczającym – można go odebrać w placówce wykonującej badanie (po zakwalifikowaniu do badania, w terminie wyznaczonym przez placówkę). Wszystkie dopuszczone w Polsce do obrotu preparaty są równoważne, nie wykazano przewagi żadnego z nich. W związku z tym w placówce wydawany jest ten preparat, który jest dostępny. Można również zaopatrzyć się w preparat we własnym zakresie, należy jednak zaznaczyć, że na którykolwiek preparat potrzebna jest recepta.
Jeśli dojdzie do rozpoznania nieprawidłowości wymagających dalszego postępowania pacjent jest kierowany do ośrodka mającego kontrakt z NFZ w celu dalszej diagnostyki i leczenia.
Więcej o programie można dowiedzieć się na stronie Szpitala Bielańskiego w zakładce dla pacjenta lub w Pracowni Endoskopowej, pod numerem telefonu: 22-56-90-325 w godzinach pracy pracowni: 8.00-18.00
Plan organizacji PBP – informacje dla uczestnika
- Sprawdź na czym polega kolonoskopia (link do opisu badania)
- Sprawdź czy kwalifikujesz się do badania kolonoskopii przesiewowej
- wiek: 50-65 r.ż. lub 40-65 o ile u rodziców, rodzeństwa bądź dzieci stwierdzono raka jelita grubego
- nie masz objawów alarmowych, sugerujących nowotwór jelita grubego (niezamierzona utrata masy ciała (chudnięcie), jawne krwawienie z przewodu pokarmowego (krew w stolcu, krwiste stolce, smoliste – czarne – stolce), podejrzenie guza w badaniach obrazowych (USG, tomografia, rezonans, PET), wyczuwalny guz w badaniu przedmiotowym,
- nie była wykonywana kolonoskopia w ciągu ostatnich 10 lat (NFZ potwierdzi dane w trakcie zapisu)
- Zgłoś się do Programu
Zgłoszenia można dokonać:
- Rejestrując się w portalu pacjenta szpitala bielańskiego.
W tym celu należy założyć konto na stronie szpitala bielańskiego: strona główna, zakładka dla pacjenta, odnośnik e-rejestracja – utwórz nowe konto (https://euslugi.bielanski.med.pl/1/auth/login)
Po lewej stronie znajdują się różne zakładki. Proszę wybrać zakładkę wywiad. Pojawi się rozwijane menu, z którego proszę wybrać ankietę wstępną PBP. Jest to wstępna ankieta, która pozwoli nam na kwalifikację do programu. Po wypełnieniu ankiety prosimy oczekiwać na kontakt pod wskazany w ankiecie numer telefonu w celu podania terminu badania i ustalenia sposobu odbioru leku przeczyszczającego. Jest to najszybszy i najprostszy sposób zapisu do programu.
- Mailowo lub listownie
W tym celu należy pobrać ze strony szpitala bielańskiego ankietę kwalifikacyjną, wypełnić ją i odesłać wypełnioną (dokument word, pdf, skan, zdjęcie) na adres: pbp@bielanski.med.pl lub listem na adres: Oddział Gastroenterologii, Szpital Bielański, ul Cegłowska 80, 01-809 Warszawa, z dopiskiem PBP
- Osobiście
W tym celu należy zgłosić się do pracowni endoskopii (na prawo od wejścia głównego) w godzinach , wypełnić ankietę, pozostawić dane kontaktowe – po zweryfikowaniu kwalifikacji skontaktujemy się w celu wyznaczenia terminu i pobrania preparatu do oczyszczenia
- Ustal termin badania, odbierz preparat
Termin badania będzie wyznaczony przez pracownię po weryfikacji wskazań do badania profilaktycznego zgodnie z podanymi danymi. W celu potwierdzenia terminu badania oraz wyznaczenia czasu odbioru materiałów informacyjnych, pełnej ankiety stanu zdrowia i preparatu do oczyszczenia jelita, będziemy kontaktowali się z Państwem z numerów zaczynających się na 22-56-90-…
- Przygotuj się do badania (link do schematu przygotowania)
Warunkiem dobrej jakości kolonoskopii jest dokładne oczyszczenie jelita. W tym celu trzeba wypić preparat oczyszczający jelito, czyli powodujący biegunkę. Wszystkie preparaty dostępne na rynku są równoważne jeśli chodzi o skuteczność oczyszczenia. Wybór preparatu zależy od dostępności w ośrodku i/lub od preferencji badanego (z tym, że wówczas ośrodek może nie być w stanie zapewnić preparatu i pozostaje to w gestii uczestnika).
Instrukcja przygotowania będzie wydana wraz z preparatem. Instrukcje są również dostępne na stronie szpitala jako infografiki (link do pobrania). Najważniejsze jest wypicie preparatu w porcjach podzielonych. Połowę porcji przyjmuje się wieczorem w przeddzień zabiegu, połowę rano w dniu zabiegu.
Jeśli badanie ma się odbyć w znieczuleniu konieczne jest dostarczenie aktualnych, nie starszych niż 14 dni badań krwi (standardowo: morfologia, kreatynina, sód, potas, APTT, INR) oraz EKG. W przypadku występowania chorób przewlekłych szczegóły panel badań będzie podany telefonicznie.
- Zgłoś się na badanie
Na badanie uczestnik przychodzi o wyznaczonej godzinie (ok pół godziny przed zaplanowaną godziną badania).
Do badania uczestnik zgłasza się na czczo, tj. bez jedzenia w dniu badania. Do 2 godz. przed badaniem można pić wodę.
Jeśli badanie ma się odbyć w znieczuleniu konieczne jest dostarczenie aktualnych wyników badań wskazanych w trakcie umawiania terminu i zgłoszenie się z osobą towarzyszącą, która będzie mogła odebrać pacjenta po badaniu.
Badani wykonywane są w Pracowni Endoskopowej Oddziału Gastroenterologii – wejście główne, korytarz po lewej stronie od wejścia, pierwsza klatka schodowa (jedno piętro wyżej, to jest II-gie piętro) lub winda (II-gie piętro).
Na oddziale proszę kierować się w lewo, do Pracowni Endoskopowej. Tam będzie ustawiony baner z dalszymi instrukcjami.
Na oddziale jest sala okołozabiegowa w której oczekuje się na badanie i odpoczywa po badaniu, toalety dla pacjentów, kabiny higieny intymnej.
- Przebieg badania. 15 minut, które ma znaczenie.
Na badanie uczestnicy są wzywani z poczekalni przez personel pielęgniarski lub lekarza. W gabinecie znajduje się zamykana kabina higieny intymnej, gdzie będzie można się przebrać i zostawić rzeczy osobiste. Jest tam również WC. Po przebraniu zapraszamy do gabinetu zabiegowego, gdzie będą czekali lekarz endoskopista, pielęgniarka endoskopowa i o ile badanie dobywa się w znieczuleniu to anestezjolog i pielęgniarka anestezjologiczna. Badanie polega na obejrzeniu od środka światła jelita, giętkim aparatem z kamerą na końcu (link).
- Po badaniu
Badanie trwa około pół godziny. Po badaniu naturalnymi objawami są wzdęcie i uczucie parcia na stolec, a czasem samoograniczający ból brzucha, co jest spowodowane podawaniem powietrza do światła jelita. Objawy mijają po kilku, kilkudziesięciu minutach. Pracownię można opuścić wkrótce po badaniu. Jeśli odbywało się ono w znieczuleniu, to pacjent musi być odebrany przez osobę towarzyszącą.